Laboratuvar testleri referans aralığı sağlık durumunun izlenmesini ve hastalıklar için erken teşhislerin konulabilmesini sağlar. Referans aralıkları sayılarla ifade edilir ve bu sayılar, test yapılan numunedeki bileşenlerin olması gereken seviyelerini gösterir.
Test sonuçları referans aralıklarına göre değerlendirilir ve çıkan sonucun yüksek ya da düşük olması, kişideki hastalık belirtilerinin izlenmesini, gerekli teşhislerin konulmasını ve tedavi sürecinin başlatılmasını sağlar. Referans aralıkları, sağlıklı bireylerde olması gereken değerler olarak tanımlanabiliyor.
Referans Aralıkları
Laboratuvar testleri, vücuttan alınan çeşitli biyolojik örnekler üzerinde detaylı inceleme işlemlerinin yapılması ve sağlık durumu hakkında bilgi verilmesini sağlayan testlerdir.
Laboratuvar ortamında, çeşitli kitlerle yapılan test türleri şunlardır;
- Kan testi,
- İdrar testis,
- Dışkı testi,
- Doku örneği testi,
Her test işlemi, vücudun genel sağlık durumu ve hastalıklar hakkında bilgi edinilmesini sağlar. Referans aralıkları, test sonuçlarına göre kişinin sağlık durumu hakkında bilgi sahibi olmayı, doktorun, uygulanacak olan tedavi yöntemini belirlemesini sağlar. Referans aralıkları, kullanılan test kitlerine ve laboratuvarın prosedürlerine göre değişiklik gösterebiliyor.
Test Türleri
Test türlerine göre referans aralıkları değişiyor. Her test işleminde farklı bileşen değerleri ölçümü yapılıyor ve her bileşen değeri, farklı organların fonksiyonları ve hastalık belirtileri hakkında bilgi veriyor.
En çok kullanılan test türleri şunlardır;
- Kan testleri ile kandaki hücre sayısı, kolestrol, şeker, elektrolit seviyeleri ölçülür,
- İdrar testi ile glukoz, protein, ph gibi değerler ölçülür,
- Böbrek fonksiyonları testleri, üre, kreatinin ve karaciğer enzimleri seviyelerini ölçer,
Laboratuvarda kullanılan test cihazlarına göre referans aralıkları değişiyor olsa da, test sonuçlarının gösterildiği raporlarda, referans aralıkları ve test sonuç değerleri birlikte gösteriliyor. Bu yapılan test sonuçlarının doğru değerlendirilmesini sağlıyor.
Referans Aralığını Etkileyen Faktörler
Laboratuvar testlerinde, sonuçları ve referans aralıklarını etkileyen bazı faktörler vardır. Yaş ve cinsiyet faktörleri, bunların başında gelir. Hamilelik, beslenme alışkanlıkları, hastalıklar, referans aralıklarında değişikliğe neden olabiliyor.
Cinsiyet, laboratuvar testlerinde, test sonuçlarında etkili olabiliyor. Referans aralıkları, kadın ve erkek olarak farklı belirlenebiliyor ve değerlendirmeler ona göre yapılıyor. Cinsiyete göre kandaki hormon seviyeleri, hücre sayıları farklı olabiliyor. Bu referans aralıklarının farklı olabileceğini gösteriyor.
Kan Testleri Referans Aralıkları
Kan testlerinde, çok sayıda bileşen seviyesi ölçümü yapılıyor. Onun için referans aralıkları, genel sağlık durumu hakkında bilgi verir.
- Beyaz kan sayımı 4000 – 11000 h/ml,
- Kırmızı kan sayısı, 4.2 – 6.1 milyon h/ml,
- Hemoglobin, 12.1 – 17.2 g/dl,
- Hematokrit, %37 – %54,
- Trombosit sayısı, 150.000 – 400.000 h/ml,
- Kan şekeri, 70 – 100 mg/dl,
- Total kolestrol, 125 – 200 mg/dl,
Laboratuvar testlerinde, alınan numune üzerinde çok sayıda test işlemi ve ölçümler yapılıyor. Doktorun istediği test işlemlerine göre sonuçlar, referans aralıkları ile birlikte gösteriliyor.
Referans Aralıklarının Doğru Okunması
Referans aralıkları, yapılan test işlemlerinde sonuçların normal olup olmadığını gösterir. Test sonuçlarında, referans değerleri ile elde edilen sonuçlar birlikte gösterildiği için test sonucunu okumak kolaydır.
Referans aralılarına göre sonuçları doğru okumak ve yorumlamak, hastalıkla ilgili doğru bilgilere ulaşmayı, hastaya doğru teşhis koymayı sağlayacaktır. Gösterilen referans aralığındaki sonuçlar, kişinin sağlıklı olduğunu gösterecektir.
Test Sonuçlarının Karşılaştırılması
Yapılan test işlemlerinde sonuçların, referans aralıkları ile karşılaştırılması, organ fonksiyonları hakkında bilgi edinilmesini sağlar. Test sonucu 180 mg/dl ve referans aralığı 70 – 100 mg/dl olduğu zaman, test sonucunun anormal değere sahip olduğu görülür.
Değerin yüksek olması, kişinin ciddi sağlık sorunları ile karşı karşıya olduğunu gösterebiliyor. Doğru değerlendirme için test sonucunun genel sağlık durumu, sağlık geçmişi ve yapılacak farklı test sonuçları ile yapılması önemlidir.
